กล้ามเนื้อสะโพกหนีบเส้นประสาท(สลักเพชรจม)

อาการกล้ามเนื้อสะโพกหนีบเส้นประสาท (Piriformis Syndrome)
แพทย์แผนโบราณเรียกกันว่า สลักเพชรจม, เจ็บเส้นสลักเพชร

ปวดลึกๆที่แก้มก้น
มีอาการปวดร้าวลงมาที่ขา ลงมาที่หน้าแข้ง บางท่านอาจปวดมาถึงข้อเท้า
มีอาการปวดมากขึ้นเมื่อต้องนั่งนานๆ ยืนขึ้นแล้วก็ทุเลาลงได้
เมื่อลองกดลงที่แก้มก้น จะรู้สึกชาลงไปที่ขาได้
เท้ามีอาการชา
นอนยกขาขึ้นได้
วิธีทดสอบคือ เมื่อนอนหงาย แล้วยกเข่าเฉียงมาที่หัวไหล่ฝั่งตรงข้ามจะเกิดอาการเจ็บเสียว

ต่างกับ

อาการหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท(Herniated Disc)
Link ตัวอย่าง https://www.ram-hosp.co.th/news_detail/246

* สำคัญ – การทับของเส้นประสาททั้งสองแบบ
เมื่อเป็นนานๆจะทำให้ขาลีบลงได้

สาเหตุเบื้องต้นเกิดจาก

ต้นเหตุ & การบำบัด

กล้ามเนื้อต้นขา(Quadriceps) แข็งตึง ทำให้ดึงรั้งกับกล้ามเนื้อ Piriformis
- นวดกล้ามเนื้อต้นขาด้านหน้า
- นวดกล้ามเนื้อเข่าด้านหน้า
- ยืนดึงขาด้านหลัง https://www.youtube.com/watch?v=Uwwuc8pRRc0
iliopsoas (iliacus + Psoas muscle) แข็งตึง ทำให้ดึงรั้งกับกล้ามเนื้อ Piriformis
- Lunge แล้วยืด https://youtu.be/6RXqly3R2jk?t=52
- นอนคว่ำดึงขาหนึ่งข้างแบบฤๅษีดัดตน https://www.youtube.com/watch?v=Uvy0lli3aOk
กล้ามเนื้อก้นอ่อนแอ ทำให้ไม่มีแรงดึงรั้งกับกล้ามเนื้อต้นขาด้านหน้า
- Half Bridge https://youtu.be/O9j_DU_4KXs
- นอนยกขาขึ้นด้านข้าง https://youtu.be/GwPe0JwYbrA?t=85
แฮมสตริงอ่อนแอ ทำให้ไม่มีแรงดึงรั้งกับกล้ามเนื้อต้นขาด้านหน้า
- Donkey Kick https://www.youtube.com/watch?v=SJ1Xuz9D-ZQ
- Butt Kick https://youtu.be/D_qMNWY0tHo?t=9

การแก้ไขอื่น ๆ

ประคบร้อน
นวดบริเวณจุดสลักเพชร(Piriformis Muscle) ด้วยลูกเทนนิส หรือ เอานิ้วมือนวดคลึงเบาๆ
ยืนเตะขาไปทั้งหน้าและหลัง เพื่อผ่อนคลายกล้ามเนื้อที่ยึดติดกับข้อต่อต้นขา
ว่ายน้ำเพื่อให้กล้ามเนื้อมีความสมดุลกัน
ยืดเหยียดตอนตื่นนอนให้กล้ามเนื้อมีเลือดไปหล่อเลี้ยง

สมุนไพรที่ช่วยบรรเทาอาการ

ยาหม่องสมุนไพร, น้ำมันเหลืองสมุนไพร นวดต้นขาด้านหน้า
ยาธรณีสัณฑะฆาต (ผู้ที่ตั้งครรภ์, เด็กอายุต่ำว่า 16 ปี, ผู้ที่มีอาการร้อนใน, แสบร้อนกลางอก)
ยาผสมเถาวัลย์เปรียง, ยาผสมโคคลาน
สมุนไพรช่วยระบายพิษออกจากตับ เช่น น้ำมันมะพร้าว, ลูกใต้ใบ

สิ่งที่ไม่ควรทำ
* กดขยี้แรงๆบริเวณสลักเพชรจะทำให้เกิดการอักเสบตึงมากขึ้น